Belangrijke wijzigingen voor ondernemingsraden 2023

Wijzigingen WOR

De OR heeft recht op de financiële informatie van de organisatie conform artikel 31 a van de WOR. De jaarrekening en begroting worden met de OR gedeeld en vormen een belangrijke informatiebron om onder andere de gezondheid van de organisatie te volgen en keuzes voor de toekomst in te kunnen schatten. 

Een belangrijk onderdeel van de jaarrekening is de controleverklaring van de accountant. De accountant geeft daarbij een oordeel over de jaarrekening met een redelijke mate van zekerheid. Als de accountant zich zorgen maakt over de toekomst en continuïteit van de organisatie moet hij deze controleverklaring ook naar de OR sturen. Er is een lid toegevoegd aan artikel 31 a WOR; (31a, lid 8 WOR). Als er bij de controleverklaring een continuïteitsparagraaf wordt opgenomen moet deze met de OR worden gedeeld. Dit is een negatieve verklaring zoals opgenomen in artikel 2;393, lid 5h BW.

Een belangrijke wijziging dus omdat deze informatie gevolgen kan hebben voor de toekomst van de organisatie; denk aan een eventuele sluiting, reorganisatie of faillissement. De OR kan zich hierop zo vroeg mogelijk gaan voorbereiden.

Vergoedingen

De OR kan met het overlegrecht (artikel 23 WOR) meepraten over de hoogte van de vergoedingen die in de organisatie worden verstrekt. Als er een cao geldt zijn die vergoedingen vaak al met de vakbond overeengekomen. Vaak is het ook mogelijk om lokaal nog afspraken te maken. De OR heeft hier doorgaans geen advies-of instemmingsrecht in (alleen als dit is vastgesteld met een ondernemingsovereenkomst) maar kan de hoogte van vergoedingen altijd op de agenda zetten en voorstellen doen. De belangrijkste wijzigingen per 1 januari;

• De onbelaste thuiswerkvergoeding gaat omhoog van 2 euro naar 2,15 euro.

• De werkgever kan dit jaar de onbelaste reiskosten vergoeding ophogen van 0,19 cent naar 0,21 cent en in 2024 kan deze naar 0,22 cent.

• In de werkkostenregeling heeft de werkgever de mogelijkheid om vergoedingen en verstrekkingen belastingvrij te doen. Komt de werkgever boven een percentage van de loonsom dan moet er wel belasting over worden betaald. Deze ruimte gaat dit jaar tijdelijk omhoog van 1,7 % naar 3,0 % over de eerste 400.000 euro van de loonsom. De vrije ruimte boven de 400.000 euro van de loonsom blijft ongewijzigd 1,18 %.

De werkgever is uiteraard niet verplicht om de arbeidsvoorwaarden te wijzigen maar krijgt fiscaal dus wat mogelijkheden om meer te doen met de vergoedingen en verstrekkingen.

Milieu

Per 1 januari moeten kantoorgebouwen ten minste energielabel C hebben. Volgens de energie-index (EI) is dit 1,3 of meer. Het verplichte energielabel is geldig voor kantoren met een oppervlakte van tenminste 100 m2. 

Per 1 juli moeten grote werkgevers de CO2-uitstoot van de medewerkers rapporteren. Het gaat dan om woon-werkverkeer of zakelijk verkeer. Het is de bedoeling van de wetgever om de CO2-uitstoot terug te brengen. Het gaat puur om de reizen die voor de werkgever worden gedaan en geldt voor organisaties vanaf 100 werknemers. Er moeten jaarlijks rapportages worden gedaan over het aantal kilometers maar ook over het soort vervoersmiddel en brandstof.

De OR bevordert naar vermogen de zorg van de onderneming voor het milieu conform artikel 28 van de WOR. Nu deze verplichtingen er zijn of komen kan de OR bespreekbaar maken hoe de verduurzaming van het gebouw en wagenpark aangepakt kan worden.

Wijzigingen later dit jaar

Vanaf juli worden de volgende wijzigingen verwacht:

Wet Wijziging toekomst pensioenen

Alle pensioenfondsen gaan in de toekomst (overgangsperiode tot 1 januari 2027) een premieregeling gebruiken en pensioenregelingen worden als het goed is makkelijker en beter te begrijpen. Er komt een collectieve pensioenpot en zowel de jonge als de oudere medewerker gaan eenzelfde pensioenpremie betalen. Vroeger wist men wat er met een premie behaald zou worden, met de nieuwe wetgeving weten we welke premie er betaald gaat worden en is het rendement onzekerder. Er blijven nog een aantal keuzemogelijkheden om meer of minder risico te lopen met de inleg van de premie.

De Tweede Kamer heeft de wet in december 2022 aangenomen en als deze op tijd door de Eerste Kamer komt zal de wet per 1 juli ingaan. In de overgangsperiode zullen pensioenuitvoerders, sociale partners en werkgevers de pensioenregelingen moeten aanpassen naar de nieuwe wet- en regelgeving.

De OR heeft conform artikel 27 1a en lid 7 WOR instemmingsrecht bij aanpassingen van de pensioenovereenkomst. Uiteraard is het aan te bevelen om bij deze wijzigingen een extern deskundige in de arm te nemen. De OR heeft hier conform artikel 16 van de WOR recht op en AVM kan u daar uiteraard bij ondersteunen met onze pensioendeskundige.

Wet bescherming Klokkenluiders

Het wetsvoorstel is op 20 december 2022 aangenomen in de Tweede Kamer en zal naar verwachting ook snel door de Eerste Kamer behandelt worden. De belangrijkste wijzigingen op een rij (die waarschijnlijk december dit jaar zullen ingaan);

• Melders krijgen de mogelijkheid om rechtstreeks extern te melden. Nu is het nog zo dat er eerst intern gemeld moet worden. Een hele belangrijke wijziging dus.

• De eisen van een interne meldprocedure moeten worden aangescherpt. De melder moet bijvoorbeeld binnen een redelijke termijn informatie geven over de beoordeling van de melding en de werkgever moet binnen zeven dagen een ontvangstbevestiging van de melding sturen. Verder moeten werkgevers meldingen registreren in een register.

• De regeling is nu gericht op meldingen over vermoedens van maatschappelijke misstanden en melders worden daarin beschermd. Daarbij komen nu ook meldingen van (een gevaar voor) inbreuken op het Unierecht (recht van de Europese Unie). Dit is dus een stevige uitbreiding.

• Melders kunnen ook via een tussenpersoon een interne melding doen. Een anonieme melder moet dit via een vertrouwenspersoon doen. Er kan doormiddel van de vertrouwenspersoon ook vertrouwelijk extern worden gemeld.

De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht bij het wijzigen van de Klokkenluidersregeling (27 1 m WOR). Verder heeft de werkgever, die geen verplichting heeft tot het instellen van een OR, de meerderheid van de werknemers nodig bij het vaststellen van de interne meldprocedure (geldt niet als deze in de collectieve arbeidsovereenkomst is geregeld).

Wet werken waar je wilt

Er is al een wet die een verzoek tot uitbreiding, vermindering en plaats van je werkzaamheden ondersteunt: Wet Flexibele werken. Deze zal worden gewijzigd en is per 1 juli 2022 al door de Tweede Kamer goedgekeurd. Met deze wijziging moet de werkgever een verzoek tot wijziging van de arbeidsplaats naar redelijkheid en billijkheid beoordelen. Een verzoek om meer of minder thuis of andere plek te werken mag dus niet zomaar worden afgewezen. Belangrijk dus om nog eens het thuiswerkbeleid of flexibel werken beleid op de agenda te zetten van de overlegvergadering.

Wetsvoorstel Breed Offensief

Dit wetsvoorstel stamt al uit 2020 en heeft zijn doorwerking in de Participatiewet die ten doel heeft om werkzoekenden met een arbeidsbeperking en afstand tot de arbeidsmarkt langer en duurzamer aan het werk te helpen en te houden. De volgende wijzigingen zullen dit jaar ingaan (meeste per 1 juli);

• Ondersteuning op maat: Werkgevers en werknemers krijgen de mogelijkheid om ondersteuning op maat aan de te vragen zoals coaching on the job of een vervoersvoorziening.

• Aanvraag loonkostensubsidie en administratieve druk verminderen: Gemeenten worden verplicht om bij de aanvraag regels op te stellen over het administratieve proces. Verder zullen herstel- en ziekmeldingen bij gemeenten en UWV gemakkelijker worden.

• Doelgroep verklaring: Het aanvragen van een doelgroep verklaring door de werkgever in plaats van de werknemer is uit het wetsvoorstel gehaald en zal uiteindelijk helemaal verdwijnen.

De OR heeft de taak om conform artikel 28 lid 3 de inschakeling van gehandicapten en minderheden te bevorderen en tevens te waken voor gelijke behandeling. Deze wetswijzigingen kunnen aanleiding zijn om het beleid op gebied van participatie weer eens op de overlegvergadering te bespreken.

Hopelijk geven bovenstaande topics de OR weer wat handvatten voor dit jaar.

Bron: ser.nl/trensinhr.nl