topics voor ondernemingsraden in 2019

Zoals ieder jaar zijn er ook dit jaar weer plannen en wijzigingen in wet- en regelgeving. De volgende aspecten komen misschien ook wel op uw agenda of de agenda van de overlegvergadering met de bestuurder terecht. Doe er uw voordeel mee.

Wijziging pensioenwet in WOR
De regels voor kleine en zeer kleine pensioenen zijn per 1 januari 2019 aangepast. De personeelsvergadering (PV) en personeelsvertegenwoordiging (PVT) krijgen door een wijziging in de WOR meer rechten. De bepalingen voor de PVT opgenomen in de WOR zijn artikelen 35 c en 36 en voor de PV artikelen 35b en 36a. Vooral het informatierecht is versterkt. Eerst mocht ook worden volstaan met mondelinge toezeggingen maar nu zal dit ook schriftelijk worden gedaan. De SER heeft een handreiking voor kleine werkgevers gemaakt. Hierin staat beschreven hoe PV of PVT om kunnen gaan met wijzigingen in pensioen.

Wijziging Wet op de ondernemingsraden (WOR) overlegrecht artikel 23
Per 1 januari 2019 heeft de OR een uitbreiding gekregen op het overlegrecht. De OR had al de mogelijkheid om op grond van het informatierecht (artikel 31d WOR) de beloningen bespreekbaar te maken. Maar OR’en maken hier niet zo vaak gebruik van; slechts 1 op de 5 bedrijven blijkt dit te doen. Praten over de beloning van de baas ligt blijkbaar wat gevoelig. Nu heeft de Eerste Kamer ingestemd met een wijziging van de WOR waardoor bedrijven dit verplicht met de OR moeten bespreken.

Bedrijven met meer dan 100 werknemers zijn verplicht om minstens (!) 1 keer per jaar met hun OR te overleggen over de beloningen in de organisatie, inclusief de beloningen voor de directie en RVT/RVC (Raad van Commissarissen / Raad van Toezicht). Het overlegrecht (artikel 23) is hierop uitgebreid.

In artikel 23 WOR, tweede lid, wordt volgens de wijziging na de eerste zin ingevoegd: ‘In ondernemingen waarin in de regel ten minste 100 personen werkzaam zijn, worden ten minste eenmaal per jaar in de overlegvergadering in ieder geval besproken de hoogte en de inhoud van de in artikel 31d, eerste en tweede lid, bedoelde arbeidsvoorwaardelijke regelingen en afspraken, en de ontwikkeling van de beloningsverhoudingen ten opzichte van het voorgaande jaar per verschillende groep van de in de onderneming werkzame personen.’

Topics voor Ondernemingsraden in 2019

Invoering Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WNRA) 2020
Het wetsvoorstel gaat erin voorzien dat de arbeidsrechtelijke positie van ambtenaren gelijk zal worden aan werknemers in het bedrijfsleven en er een gewijzigde Ambtenarenwet komt. De invoering van de WNRA leidt tot de volgende veranderingen per (naar alle waarschijnlijkheid) 1 januari 2020:

• Aanpassing ontslagrecht: De beroeps- en bezwaarprocedure (bestuursrecht) zullen plaats moeten maken voor procedures bij het UWV of de kantonrechter (burgerlijk wetboek).
• De rechtspositie van de ambtenaar zal onder het privaatrecht worden gebracht. De werkgever sluit in de toekomst een tweezijdig arbeidscontract af met een werknemer en voorheen was dit een eenzijdig aanstellingsbesluit.
• De rechtspositieregelingen (bijvoorbeeld de CAR-UWO bij gemeenten) worden omgezet in cao's. Dit heeft gevolgen voor de procedures en de regels voor de onderhandelingen. Voorheen werden op lokaal niveau onderhandelingen gevoerd met het GO (georganiseerd overleg, vakbond) over lokale regelingen en rechtspositieregelingen. Maar het overeenstemmingsbeginsel (regelt dat er overleg moet plaatsvinden tussen werkgever en vakbond) zal verdwijnen en daarmee zullen de OR’en mogelijk meer de overleg- en onderhandelingspartner worden van de ondernemer.

Voor OR’en bij de overheid zullen er dus een aantal zaken onder de loep moeten worden genomen en zijn er verschillende bevoegdheden die een rol kunnen gaan spelen. Bijvoorbeeld bij het aanpassen van het aanstellingsbeleid of opleiding- en beoordelingsbeleid (instemmingsrecht artikel 27 WOR).

Zie hierover ook het artikel van Renato Giuseppin: OR aan de slag bij invoering WNRA – Gaten dichten of verzuipen?

Versterking positie cliëntenraden
In 2019 wordt de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) aangepast. Het voorstel regelt dat cliëntenraden over meer zaken kunnen overleggen. Zorginstellingen moeten er onder andere voor gaan zorgen dat er voldoende middelen (voorzieningen en financiën) voor cliëntenraden zijn. Verder komt er een enquêterecht en instemmingsrecht op het gebied van recreatie en catering. Het wetsvoorstel moet nog door de eerste kamer medio januari 2019 in behandeling worden genomen.

Wijzigen van Arbeidsomstandighedenwet; voorkomen discriminatie werving en selectie
Staatsecretaris van Ark (staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) vindt het erg belangrijk dat iedereen mee moet kunnen doen met werk en dat arbeidsmarkt discriminatie stevig moet worden aangepakt. Door een wijziging in de Arbowet moet de inspectie van SZW de bevoegdheid krijgen om erop toe te kunnen zien dat werkgevers een werving- en selectiebeleid hebben. De inspectie gaat in 2019 al beginnen met inspecties en werkgevers riskeren een boete bij het ontbreken van een werving- en selectiebeleid. De OR heeft ook de taak om toe te zien op het voorkomen van discriminatie (artikel 28). Wellicht een belangrijk punt voor op de agenda van dit jaar.

Geld (subsidie) voor ontwikkeladvies voor vijfenveertigplussers
Minister Koolmees (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft gemerkt dat veel mensen positief zijn over de ontwikkeladviesgesprekken en heeft besloten dat alle 45-plussers in organisaties nu in aanmerking kunnen komen voor ontwikkeladvies. Voorheen werd dit vooral bij ambulancepersoneel, schoonmakers en onderwijs ingezet.

Het doel van deze regeling is dat medewerkers gestimuleerd worden om de regie van hun loopbaan in eigen handen te nemen. De ontwikkelgesprekken zijn gratis en de coach die dit kan aanbieden kan tot 600 euro subsidie aanvragen bij de overheid. Ook is er binnen de regeling subsidie aan te vragen voor training en ontwikkeladvies aan leidinggevenden.
Mogelijk interessant om hiervan gebruik te maken en als OR op de agenda van het overleg met de bestuurder te zetten. Daarbij kan aan de orde komen hoe de organisatie hiermee omgaat en er meer bekendheid aan de mogelijkheden wordt gegeven. Er is 17 miljoen euro beschikbaar voor subsidie.

Wet arbeid in balans in werking
Na de Wet Werk en Zekerheid werd het tijd voor verbeteringen en aanpassingen en heeft het kabinet een nieuwe Wet in het leven geroepen. De nieuwe Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) moet het voor werkgevers aantrekkelijker maken om mensen in vaste dienst te nemen.

Het pakket aan samenhangende maatregelen richt zich op het omgaan met contracten, de transitievergoeding en ontslag en tot slot op payroll en oproepkrachten. Een van de regelingen is als volgt: voor elke werknemer die een bedrijf in vaste dienst neemt, krijgt de organisatie een bonus van de overheid. De werkgever gaat een lagere WW-premie betalen voor werknemers met een vast contract dan voor werknemers met een tijdelijk contract. Het is mogelijk dat een aantal aspecten al dit jaar ingaan.
Mocht hiermee het aanstelling- en ontslagbeleid moeten worden aangepast dan heeft de OR conform artikel 27 lid 1 e, instemmingsrecht.

Bron: Rijksoverheid